Martini Racing en sponsoring in de autosport

Grote commerciële sponsors bestonden bijna niet. Dit veranderde in 1968 toen Colin Chapman een Engels sigarettenmerk overhaalde om geld in zijn renstal Lotus te steken. Aanvankelijk werd het Gold Leaf Team Lotus genoemd en later John Player Special. De traditionele racekleuren, die het voor de toeschouwers zo gemakkelijk maakten de landen van herkomst vast te stellen verdwenen. Hiervoor in de plaats kwamen luidruchtige reclame-uitingen op alles wat met het team te maken had. De liefhebbers vonden het maar niets.

Na de Formule 1 kwamen ook de andere raceklassen met sponsors aanzetten die niet direct met de racerij werden geassocieerd. Een daarvan was Martini en Rossi, een drankenfabrikant uit Italië. Criticasters vonden het maar niets dat een fabrikant van alcoholische dranken de racerij sponsorde. Rookartikelen konden in die tijd nog wel maar ook daar is men over de jaren anders over gaan denken.

Eén ding dat sponsoring met zich meebracht was dat het startveld er een stuk kleurrijker uitzag dan in de jaren daarvoor. Zelfs de plaats van de startnummers van de auto’s was ondergeschikt aan de sponsoruitingen. De naamsbekendheid van de hoofdsponsor werd belangrijker dan de naam van het oorspronkelijke team.

Aanvankelijk sponsorde Martini het team van Freiherr Karl von Wendt . De nauwe band van Karl von Wendt met Porsche was voldoende om de overstap naar Porsche te maken. In die tijd reed het team van de legendarische John Wyer met (fabrieks)Porsches met sponsoring van het Amerikaanse oliebedrijf Gulf. Porsche nam destijds als ‘Porsche Österreich’ deel aan de races voor het wereldkampioenschap langeafstands- of ‘endurance’ races. Dit team werd de gelukkige ontvanger van de Martini sponsorgelden. De rijders, waaronder onze landgenoot Gijs van Lennep waren ervaren Porsche coureurs. 

De toenmalige auto’s, de Porsche 917K’s werden uitgedost in de zeer kleurrijke en herkenbare Martini uitingen. De overwinningen kwamen al snel, met als hoogtepunt de zege van Van Lennep/Marko tijdens de 24 uur van Le Mans in 1971. De tijdens die race afgelegde afstand (en dus ook gemiddelde snelheid) staan nog steeds als een record, meer dan 40 jaar na dato! Waarom, zult u zich afvragen. Sinds die tijd is het circuit gewijzigd!

Na de vele successen op de lange afstandsraces ging Martini naar andere mogelijkheden kijken binnen de autosport en kwam uit bij Tecno uit Bologna. Tecno was zeer succesvol fabrikant van Formule 2 en 3 auto’s en het plan opgevat om in het seizoen 1972 met Formule 1 te starten. Hiertoe had men zelf een 12-cilinder boxer motor van 3 liter inhoud gebouwd. Het chassis was ook van eigen fabricaat. Met Derek Bell en Nanni Galli als rijders leek succes verzekerd. De werkelijkheid pakte anders uit. De auto was te zwaar en niet competitief. Ook het daaropvolgend jaar, met nota bene Chris Amon achter het stuur, was het niet veel beter en eindigde de samenwerking.

In 1974 wist Bernie Ecclestone Martini als sponsor binnen te halen en kon zijn Brabham Formule 1 team in dat jaar uitdossen in de bekende Martini kleuren. Aanvankelijk presteerde deze renstal goed met diverse hoge klasseringen. In 1976 koos men niet meer voor de beproefde Cosworth DFV-motoren maar voor een door Alfa Romeo ontwikkelde 12 cilinder boxermotor. Er moest een nieuwe auto komen, net als alle andere ontworpen door Gordon Murray, de van herkomst Zuid-Afrikaanse ontwerper van Brabham. 

Het werd een zeer fraaie auto, zowel qua uitmonstering en uiterlijk, die echter ook weer aan de zware kant bleek te zijn. De successen bleven uit en Martini stapte in 1979 over naar Lotus. Voorzien van de Martini kleuren oogden de in voorafgaande seizoen zeer snelle Lotussen zeer fraai, maar om onduidelijke redenen werkte de aerodynamica van deze auto’s niet optimaal. Het slechte seizoen was voor Martini aanleiding om aan het eind van dat jaar met Formule 1 te stoppen.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en al snel, in 1981, ging men Lancia steunen in de lange afstands racerij. Lancia boekte talrijke successen. Lancia haakte af – wellicht als gevolg van de (te) regelmatig wisselende reglementen – en richtte zich op de steeds populairder wordende rallysport en Martini deed mee.

Hier werden de grootste successen behaald, waaronder wereldkampioenschappen met verschillende versies van de Lancia Beta en Delta. Na een viertal individuele kampioenschappen en nog meer constructeurtitels draaide Martini in 1992 de geldkraan dicht. Het was de langste en meest succesvolle samenwerking geweest en beide merken hadden een grote populariteit verworven. Een van de mensen die naast de rijders verantwoordelijk was voor de successen van Lancia, was Cesare Fiorio. Nadat Lancia zich had terug getrokken is hij nog enige tijd teambaas bij het Formule 1 team van Ferrari geweest.

De periode dat Lancia actief was in de rallysport wordt door sommigen wel gezien als een van de mooiste periodes. Het ging hier om de opkomst van de zgn. Groep B auto’s. Op het hoogtepunt hadden de Audi’s, Peugeots en de Lancia’s allemaal vierwielaandrijving en beschikten over meer dan 500 pk. De prestaties van deze auto’s waren fenomenaal, maar de snelheden die zij bereikten maakte een en ander wel erg gevaarlijk. Het dodelijke ongeluk van Henri Toivonen betekende het einde van de legendarische Groep B. De Lancia ECV2, welke op de Martini tentoonstelling in het Louwman Museum te zien is, kwam te laat om ingezet te worden.

Uiteindelijk trok Martini zich niet helemaal terug uit de autosport en ging naar weer een andere discipline, de toerwagens, dit keer met Alfa Romeo. Aanvankelijk was dit een nationale aangelegenheid, maar toen Alfa Romeo de overstap maakte naar het prestigieuze DTM, ging Martini mee. De Alfa Romeo’s konden niet opboksen tegen de Duitse inzendingen. Alfa Romeo bleef weliswaar deelnemen, maar zonder de kleuren van Martini.

Een aantal jaren geleden verscheen een bescheiden sticker van Martini op de neus van de auto’s van het Formule 1-team van Ferrari, Bijna verloren tussen de vele andere sponsors van Ferrari!

Vandaag de dag wordt gesponsord in de Porsche Cup. Recentelijk kwam het nieuws naar buiten dat voor het seizoen 2014 Martini en Rossi het Williams Formule 1 team gaan sponsoren.

Peter Helbach

Meer zien van Martini Racing? We hebben nu een tijdelijke tentoonstelling met maar liefst 16 Martini Racing auto’s. Kom snel naar het Louwman Museum en koop nu al uw tickets online.